"Lahuta e Malcis"?, kryevepra e ndaluar e At Gjergj Fishtës

ATSH 06 Janar 2023

Më 5 janar të vitit 1991, u recitua për herë të parë në publik, pas 45 vjetësh, “Lahuta e Malcis”.  Vepra madhore e At Gjergj Fishtës, e njohur edhe si “Iliada shqiptare”, përgjatë periudhës së regjimit komunist, u censurua krahas botimeve të autorëve të tjerë nga veriu i vendit, Camaj dhe Harapi. Megjithatë, popullariteti i kësaj vepre në radhët e shqiptarëve, në mënyrë të veçantë mes shkodranëve, ishte i madh.

Në Shkodër, gjatë këndimit të vargjeve të Fishtës, pati një çast pezulli prej aktorit në rolin e rapsodit. Mirëpo, performuesit i erdhi në ndihmë publiku, që fragmente të veprës i kishte memorizuar varg për varg.

Studiues të shumtë, vendas dhe të huaj, e kanë cilësuar Fishtën si figurën më madhore të letrave shqipe të shekullit XX. Përveç krahasimeve me “Iliadën” e Homerit, në veprën e Fishtës gjenden afinitete edhe me stilin e Dantes dhe të Gëtes, për nga pleksjet e mitologjisë me realitetin, mendimin filozofik dhe dramacitetin.

Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave përcolli për publikun një foto të Fishtës mes personaliteteve të kohës dhe fragmente nga kryevepra “Lahuta e Malcis”.

Ndaje me miqte